Bazę dydaktyczno-usługową Katedry Psychoterapii Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum stanowi Zakład Psychoterapii Szpitala Uniwersyteckiego. W skład Zakładu wchodzą Oddział Dzienny Leczenia Nerwic i Zaburzeń Behawioralnych oraz Poradnia Leczenia Nerwic i Zaburzeń Behawioralnych.

Zakład prowadzi intensywne, kompleksowe, oparte na psychoterapii grupowej leczenie dorosłych chorych z zaburzeniami nerwicowymi, zaburzeniami osobowości i zespołami behawioralnymi (głównie anoreksja i bulimia oraz zaburzenia seksualne). W oddziale dziennym pacjenci leczeni są przez pięć dni w tygodniu (z wyjątkiem sobót i niedziel), w godzinach 8-14, a także po południu (16-21). Terapia ambulatoryjna (farmakoterapia i psychoterapia, indywidualna i grupowa) toczy się także w godzinach popołudniowych.

 Program terapeutyczny obejmuje w każdym tygodniu leczenia:

dla grup dopołudniowych (gr. 1, 2, 3):

15 sesji psychoterapii grupowej (3×45 minut dziennie; 675 minut tygodniowo), jedną sesję psychoterapii indywidualnej i 5 sesji zajęć relaksacyjnych (1×15 minut dziennie) oraz jedno spotkanie społeczności oddziału (zazwyczaj do 60 minut);

dla grup popołudniowych (gr. 4, 5, 6):

6 sesji psychoterapii grupowej (2×60 minut trzy razy w tygodniu; 360 minut), jedną sesję psychoterapii indywidualnej oraz 2 fakultatywne sesje psychoterapii (2×120 minut) z użyciem różnych technik (psychodrama, pantomima, muzykoterapia, techniki wizualizacyjne np. sterowane wyobrażenia, psychorysunek, kolaż, itd.).

Każda z sześciu pracujących równolegle grup terapeutycznych liczy ok 8-10 pacjentów (grupy półotwarte). Okresowo liczebność grup bywa większa (do 11 osób) lub mniejsza (nie mniej niż 6 osób, np. w sytuacjach niespodziewanego przerwania leczenia). Czas leczenia pacjentów wynosi najczęściej 12 tygodni. W uzasadnianych względami merytorycznymi przypadkach terapia jest przedłużana do 14 tygodni.

Leczenie w każdej z grup terapeutycznych prowadzi zespół, w którego skład wchodzi dwóch uprawnionych do stosowania psychoterapii stałych członków, oraz osoby odbywające staż w ośrodku w ramach szkolenia do uzyskania certyfikatu psychoterapeuty Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Sesje terapii grupowej prowadzone są przez stałych terapeutów (naprzemiennie, najczęściej po 5 dni każdy) oraz okresowo przez stażystów (uprawnionych do stosowania psychoterapii pod superwizją). Sesje psychoterapii grupowej prowadzone są z udziałem obserwatorów (drugi terapeuta i/lub stażyści). Każda z grup podlegała regularnej (cotygodniowej) superwizji prowadzonej przez certyfikowanego superwizora. Ponadto prace grup nadzoruje ordynator oddziału – specjalista psychiatra, certyfikowany psychoterapeuta i superwizor. Sesje psychoterapii indywidualnej prowadzone są przez stałych członków zespołu lub przez osoby stażujące uprawnione do stosowanie psychoterapii pod superwizją

Do elementów wspólnych pracy każdego z terapeutów zaliczyć można wzbudzanie procesów przeniesieniowych przez unikanie transparencji, interpretację przeniesienia, pracę z oporem, w tym jego interpretowanie, stosowanie innych interwencji terapeutycznych: pobudzeń, klaryfikacji, konfrontacji, interpretacji, również analiza znaczenia symbolicznego i funkcji zgłaszanych objawów.

Do podstawowych elementów stosowanej pracy terapeutycznej należy także uświadomienie pacjentom stosowanych mechanizmów obronnych związanych z prezentowanymi objawami, wzmacnianie siły ego, budowanie niezależności i autonomii pacjenta, interpretacja procesów interpersonalnych zachodzących w grupie, korygowanie dysfunkcjonalnych schematów poznawczych, korygowanie zaburzeń w obszarze poczucia własnej wartości/obrazu siebie, tworzenie okoliczności do przeżycia doświadczeń korektywnych w obrębie grupy terapeutycznej lub sesji terapii indywidualnej, unikanie dawania bezpośrednich rad, wskazówek, pobudzanie członków grupy do wzajemnej, otwartej wymiany informacji na swój temat ze szczególnym uwzględnieniem tego, co odnosi się do zaburzeń i ich objawów oraz tego, co wydarza się tu i teraz w grupie, ograniczenie własnej (terapeutów) aktywności werbalnej i niewerbalnej do minimum niezbędnego do osiągnięcia celu konkretnej interwencji.

Psychoterapia (zarówno grupowa, jak i indywidualna) prowadzona jest w nurcie integrującym elementy teorii psychodynamicznej oraz poznawczej i behawioralnej. Uwzględnia ona przestrzeganie „settingu” (obecność na wszystkich spotkaniach, punktualność), a także zachowanie tajemnicy i innych zasad wynikających z regulaminu oddziału.

Wszyscy pacjenci leczeni w Oddziale poddani są na bieżąco analizie efektów terapii: cotygodniowego wykonywano pomiar nasilenia objawów z wykorzystaniem kwestionariusza KO „0″, a także, w ramach sesji psychoterapii grupowej,  dwa spotkania kontrolne (w połowie oraz na końcu pobytu w oddziale) poświęcone m.in. omówieniu wyników leczenia.

Opr. Stolarska, Mazgaj, Mielimąka, Cyranka, Rutkowski